آیا می‌دانید هموسیستئین چیست؟ هموسیستئین یک اسید آمینه حیاتی در بدن است. ویتامین‌های B12، B6 و فولات پس از تجزیه اسید آمینه هموسیستئین، مواد شیمیایی مورد نیاز بدن را تولید می‌کنند. سطوح بالاتر از حد نرمال هموسیستئین ممکن است به معنای کمبود ویتامین در بدن باشد. در صورت عدم درمان، افزایش هموسیستئین خطر ابتلا به زوال عقل، بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. در این مقاله در خصوص آزمایش هموسیستئین و ارتباط آن با بیماری‌های مغزی و قلبی صحبت خواهیم کرد.

آزمایش هموسیستئین چیست؟

برای پاسخ به سوال “آزمایش هموسیستئین چیست؟” می‌توان گفت این آزمایش سطح هموسیستئین را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند. هموسیستئین نوعی اسید آمینه است که بدن شما به طور طبیعی آن را می‌سازد. اگر به دلیل بروز برخی از مشکلات و بیماری‌ها، بدن بیشتر از نیاز خود هموسیسنئین بسازد، به دلیل اثرات این اسید آمینه، احتمال ایجاد لخته خون و آسیب به پوشش شریان‌ها افزایش می‌یابد. ایجاد لخته در رگ‌ها، خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر، حملات قلبی، الزایمر و سکته را افزایش می‌دهد.

سطوح بالای هموسیستئین ممکن است به علت کاهش سطح موارد زیر باشد:

• ویتامین B-12 (کوبالامین)
• ویتامین B-6 (پیریدوکسین)
• ویتامین B-9 (اسید فولیک، فولات)

بیماری‌ها و مواردی که سبب افزایش تولید هموسیستئین می‌شوند:

• بیماری تیرویید
• بیماری کلیوی
• پسوریازیس
• مصرف برخی داروها
• ابتلا به تعدادی از بیماری‌های ژنتیکی مانند هموسیستینوری

در چه صورت آزمایش هموسیستئین تجویز می‌شود؟

• برای اینکه متوجه شوید آیا دچار کمبود ویتامین B12، B6 یا اسید فولیک هستید یا خیر.
• کمک به تشخیص بیماری هموسیستینوری: هموسیستینوری یک اختلال نادر و ارثی است که از تجزیه پروتئین‌های خاص در بدن جلوگیری می‌کند. هموسیستینوری می‌تواند سبب بروز مشکلات جدی در سلامتی شود.
• غربالگریِ احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در افرادی که در معرض خطر بالای حمله قلبی یا سکته قرار دارند
• نظارت بر روند درمان بیماران قلبی و عروقی
• سنجش ریسک ابتلا به بیماری‌های مغزی

علائم اختلال در تولید و تجزیه اسید آمینه هموسیستئین

اگر علائم کمبود ویتامین B یا اسید فولیک را داشته باشید ممکن است به دلیل اختلال در تولید یا تجزیه اسید آمینه هموسیستئین باشد. علائم کمبود این ویتامین‌ها شامل موارد زیر است:

• سرگیجه
• ضعف
• خستگی
• رنگ پریدگی پوست
• التهاب زبان و دهان
• سوزن سوزن شدن در دست و پاها (به علت کمبود ویتامین B12)

بنابراین اگر به دلیل ابتلا قبلی یا سابقه خانوادگی در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی و آلزایمر هستید، ممکن است به آزمایش هموسیستئین نیاز داشته باشید. سطوح بیش از حد هموسیستئین می‌تواند در شریان‌ها انباشته شده و خطر لخته شدن خون و سکته را افزایش دهد.

خطرات افزایش سطح هموسیستئین

در یک فرد سالم، سطح نرمال هموسیستئین در حدود ۵ تا ۱۵ میکرومول در لیتر (mcmol/L) است. تقریباً تمام هموسیستئین موجود در بدن شما به پروتئین تبدیل می‌شود. مقدار بیش از ۵۰ میکرومول هموسیستئین در لیتر ممکن است به پوشش شریان‌ها (رگ‌های خونی که خون غنی از اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل می‌کنند) آسیب برساند. سطوح بیش از حد نرمال هموسیستئین همچنین می‌تواند سبب لخته شدن خون یا انسداد عروق خونی شود. آسیب شریان یا لخته شدن خون به طور قابل توجهی خطر ابتلا به حملات قلبی، مغزی و آلزایمر را افزایش می‌دهد.

بیماری‌های مرتبط با سطوح بالای هموسیستئین

در صورت عدم درمان افزایش سطح هموسیستئین می‌تواند منجر به عوارض و بیماری‌های شدید شود. سطوح بیش از حد هموسیستئین خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می‌دهد:

• لخته شدن خون
• زوال عقل
• حمله قلبی
• بیماری قلبی
• پوکی استخوان
• سکته مغزی و قلبی

رابطه هموسیستئین و بیماری‌های مغزی

مطالعات نشان داده‌اند که افزایش سطح هموسیستئین خون، نه تنها با بیماری‌های قلبی عروقی بلکه با  آسیب‌های شناختی و زوال عقل نیز مرتبط است. برای مثال مشخص شده است که هیپرهموسیستئینمی (افزایش سطح هموسیستئین) سبب روان پریشی، افسردگی و سایر اختلالات روانپزشکی مشابه می‌شود.

افزایش سطح هموسیستئین پلاسما به میزان ۵ میکرومول در لیتر می‌تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را تا ۴۰ درصد افزایش دهد. دلیل بالا رفتن ریسک بیماری‌های مغزی افزایش سطوح متیونین در کنار افزایش  هموسیستئین است. این اسید آمینه‌ها به مغز نفوذ کرده و به شریان‌های آن آسیب می‌رسانند. اثر اکسیتوتوکسیک اسید هموسیستئیک در دراز مدت باعث عقب ماندگی ذهنی و تشنج می‌شود.

هموسیستئین بالا نشانه چیست؟

برای پاسخ به سوال” هموسیستئین بالا نشانه چیست؟” می‌توان گفت اگر نتایج آزمایش شما سطوح بالای هموسیستئین را نشان دهد، ممکن است به دلایل زیر باشد:

• در رژیم غذایی خود به اندازه کافی ویتامین B12، B6 یا اسید فولیک را دریافت نمی‌کنید.
• در معرض بیماری قلبی هستید.
• مکمل‌هایی مصرف می‌کنید که سطوح بالایی هموسیستئین دارند

اگر در نتیجه آزمایش شما مشخص شد که سطح هموسیستئین بدن شما طبیعی نیست، نگران نباشید! نتیجه غیر نرمال سطوح هموسیستئین لزوماً به معنی ابتلا به بیماری نیست. عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند، از جمله این موارد فاکتورهای زیر است:

• سن: سطوح هموسیستئین می‌تواند با افزایش سن بالاتر رود.
• جنسیت: مردان معمولا سطح هموسیستئین بالاتری نسبت به زنان دارند.
• مصرف الکل
• سیگار کشیدن
• استفاده از مکمل‌های حاوی ویتامین B

نکات مهم پیش از انجام آزمایش هموسیستئین

برای انجام این سنجش نیاز به ناشتایی ندارید. شما می‌توانید هر موقع از روز برای انجام آزمایش به مراکز آزمایشگاهی مراجعه کنید. البته دقت کنید اگر در کنار این تست، آزمایش قند یا چربی نیز برایتان تجویز شده، باید به مدت ۸ ساعت ناشتا باشید. همچنین مصرف مواد غذایی دارای قند بعد از تست توصیه می‌شود تا از بروز افت فشار جلوگیری شود.

انجام آزمایش هموسیستئین با هومکا

همانطور که در این مقاله اشاره شد، افزایش سطوح هوسیستئین می‌تواند ریسک ابتلا به آلزایمر، افسردگی، بیماری قلبی، سکته قلبی و مغزی را افزایش دهد. آزمایش هموسیستئین یکی از انواع آزمایش‌های بیوشیمی مهم است که اغلب پزشکان در چکاپ‌های شش ماهه برای بررسی وضعیت سلامتی و روند درمان بیماری‌های قلبی و گوارشی تجویز می‌کنند.

البته مراجعه به مراکز درمانی و آزمایشگاهی به علت اینکه همواره ریسک بالایی برای انتقال بیماری‌های عفونی و ویروسی دارند، پیشنهاد مناسبی نیست. در عوض توصیه می‌کنیم در منزل خودتان و تحت شرایط کنترل شده آزمایش دهید و تفسیر آن را به خدمات تفسیر آنلاین ما بسپارید.

شرکت هومکا با بهره‌گیری از بهترین متخصصان، خدمات آزمایش در منزل را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی به همه ساکنین استان تهران، کرج، شیراز، اصفهان، رشت، تبریز، اهواز و مشهد ارائه می‌دهد. شما می‌توانید برای درخواست خدمات آزمایش در منزل با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید. همچنین با مراجعه به صفحه اینستاگرام هومکا به آدرس homeca.ir@ از کلیه خدمات و تخفیفات هومکا مطلع شوید.