نقد و بررسی فیلم آپاراتچی
نگاهی به فیلم سینمایی آپاراتچی به کارگردانی علی طاهرفر , نقد جالب و خواندنی فیلم ایرانی جدید آپاراتچی: سمفونی منظم و ریتمینگ بازیگردان
نگاهی به فیلم سینمایی آپاراتچی به کارگردانی علی طاهرفر , نقد جالب و خواندنی فیلم ایرانی جدید آپاراتچی: سمفونی منظم و ریتمینگ بازیگردان
نقد شماره 1 آپاراتچی – سمفونی منظم و ریتمینگ بازیگردان
«آپاراتچی» نخستین تجربه کارگردانی علی طاهرفر است که براساس رمانی به همین نام نوشته روح الله رشیدی جلوی دوربین رفته است. این اثر اقتباسی داستان فیلمسازی آذری زبان است که بدون داشتن حتی یک کلاس سواد شروع به فیلمسازی کرد. این فیلم بیش از هر چیز حس و حال خوبی را به مخاطب خود منتقل می‌کند، اما بی‌شک یکی از اصلی‌ترین برگ‌برنده‌هایش، کیفیت نقش‌آفرینی بازیگران در مقابل دوربین است.
یکی از مهمترین ویژگی‌های تورج الوند این است که چنین نقش‌هایی را بسیار ملموس و باورپذیر ایفا می‌کند تا جایی که فراموش می‌کنیم درحال تماشای فیلم هستیم. بازی او در «آپارتچی» یکی از مهمترین برگ برنده‌های فیلم است . اگر این فیلم در بخش مسابقه حضور داشت ، قطعا الوند راهی به جمع نامزدها پیدا می‌کرد، اما شاید از جوایزی که در بخش نگاه نوع مثل دیپلم افتخار برای بازیگری در فیلم‌های اول بی نصیب نماند.
سابق بر این، این اتفاق تبدیل به سنت شده بود که فیلمسازان شهرستانی برای ساخت فیلمی مرتبط با زادگاه خود، سراغ نابازیگران و یا در بهترین حالت بازیگران بومی منطقه خود می‌رفتند و به این ترتیب خروجی آثارشان معمولا شانس بالایی برای ورود به جریان اصلی تولید و اکران در سینما را پیدا نمی‌کرد. از سوی دیگر استفاده اغراق‌شده از ظرفیت بازیگران شناخته‌شده هم سبب از دست رفتن اصالت فیلم می‌شود و دیگر ماهیت بومی خود را از دست می‌دهد. راه میانه اما استفاده همزمان از ترکیبی از بازیگران مستعد بومی در کنار چهره‌های شناخته‌شده‌تر و تلاش برای یکسان‌سازی کیفیت نقش‌آفرینی‌ها مقابل دوربین است. این یکسان‌سازی کیفیت بازی‌ها، همان مأموریتی است که «بازیگردان» در هر پروژه برعهده دارد.
فیلم «آپاراتچی» تلاش‌های یک فیلمساز جوان و بی‌سواد را برای ساخت فیلمی درباره واقعیت‌های زندگی یک قاضی به تصویر می‌کشد. شخصیت اصلی فیلم، یک نقاش بی‌سواد ساختمان اما عاشق سینماست. تورج الوند که دو بار در نقش جوانی روستایی ظاهر شده، اینبار با لهجه آذری به‌خوبی در قالب نقش یک نقاش بی‌سواد به میدان آمده. لحن صحبت کردن و شیوه رفتار و ساده‌انگاری‌ها و خوش‌بینی‌ها او را کاملا به این نقش نزدیک کرده است. او اوایل دهه شصت با کمترین امکانات به همراه دوستانش چند فیلم کوتاه ساخته و حالا گمان می‌کند به همین راحتی می‌تواند با کارگردان‌های درجه یک سینما وارد رقابت شود. پولی در بساط ندارد اما با تلاش زیاد از مسجد محله امکانات می‌گیرد تا بتواند فیلمی درباره زندگی قاضی‌ای بسازد که همه نسبت به او بدبینند و گمان می‌کنند به همه حکم اعدام می‌دهد و نوع جرم اهمیتی برایش ندارد. او تمام مدت گمان می‌کند که فیلمش مورد استقبال قرار می‌گیرد و در جشنواره فجر برنده سیمرغ می‌شود اما فیلمش اثر قابل‌قبولی از آب درنمی آید و با این حال مورد توجه قرار می‌گیرد.
حضور تورج الوند در نقش اصلی فیلم در کنار رضا ناجی و فاطمه مسعودی، ترکیب اصلی فیلم «آپاراتچی» را به ترکیبی ویژه تبدیل کرده و از ظرفیت بازیگران مطرح دیگری مانند بهنام تشکر و هومن برق‌نورد هم به درستی و به اندازه در فیلم بهره گرفته شده است. تا همین‌جا و از منظر خوش‌سلیقگی در انتخاب درست بازیگران برای نقش‌های اصلی و فرعی، می‌توان ردپای مشاوره و همراهی ایوب آقاخانی در جایگاه بازیگردان را هم دید اما نکته مهمتر نقش‌آفرینی بازیگران کمتر شناخته‌شده‌ای است که در کنار این بازیگران حرفه‌ای، توانسته‌اند حضور به‌قاعده و هم‌سان داشته باشند. ایوب آقاخانی با بهره‌گیری از دانسته‌ها و تجربیات خود در عرصه کارگردانی و بازیگری تئاتر، به‌خوبی توانسته است ویترینی از بازی‌های یکدست و در عین حال گرم را در فیلم «آپاراتچی» فراهم بیاورد و این اتفاق حاصل همراهی او در مقام بازیگردان با علی طاهرفر در مقام کارگردان فیلم بوده است. فرمان هدایت بازیگران در مقابل دوربین را کارگردان در اختیار دارد اما فرآیند تفهیم نقش به بازیگران و مهمتر از آن تمرین و آماده‌سازی آن‌ها برای حضور استاندارد و باکیفیت در مقابل دوربین برعهده بازیگردان است. ایوب آقاخانی در این فرآیند حضور موثری برای فیلم دوست‌داشتنی «آپاراتچی» داشته است.
فیلم در حال‌وهوای دوران جنگ ساخته شده و طراحی چهره‌ها و لباس‌ها هم مرتبط با مختصات آن دوره بوده. الوند در این فیلم با موهای فرفری و سبیل ظاهر شده و خط ریش بلندی هم دارد. لباس‌های بافتنی و کت جین می‌پوشد و برای مراسم خاص کت‌وشلواری گشاد و پیراهنی خال‌دار به تن می‌کند. به طور کلی از روی گریم و لباس‌های او می‌توانیم جایگاه اجتماعی و زمان تولید فیلم را درک کنیم.
در فیلم آپاراتچی در حالی بازیگرانی چون هومن برق نورد، بهنام تشکر، تورج الوند، فاطمه مسعودی فر، رضا ناجی به ایفای نقش پرداخته اند که در خلاصه داستان آن می خوانیم: دلبستگی های یک نقاش ساختمان عاشق سینما را روایت می کند که با اشتیاق تمام موفق به تولید چند فیلم کوتاه شده و در آرزوی ساختن نخستین فیلم سینمایی خودش است.
( 0 )
